Geschiedenis spoorwegen
in en om
Roosendaal
 
Niets uit deze website mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, door middel van kopie, op digitale of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van auteur en/of webmaster.
 

Over 'De Eendracht' naar Tholen
 
Wie anno 2022 Tholen binnenkomt per auto, denkt in eerste instantie aan een gaaf bewaard gebleven provinciestadje. Niets is echter minder waar, want in 1927 en 1928 moest het in vele eeuwen gegroeide stratenpatroon een inbreuk incasseren voor de aanleg van een tramweg tot in het hart van het stadje en tevens meer toegankelijkheid bieden voor het in opkomst zijnde gemotoriseerde eigen vervoer.
 
 
 
01. De vijf zwarte pijltjes op de topografische kaart uit circa 1940 verwijzen naar de plaats van het 'Station Vogelenzang' (boven, uiterst rechts), het kruispunt Tholenseweg / Nieuw Beijmoerseweg, de kazemat uit de Eerste Wereldoorlog aan de Boomdijk (boven, rechts van het midden), het pand op het adres Slikkenburg 33 (boven, links van het midden) en het café 'Het Veerhuis' van Doggen, kort vóór de latere brug over De Eendracht.
 
 
02. Gezicht op de in aanleg zijnde oprit naar de nieuwe brug over De Eendracht bij Tholen, circa 1927. Zowel de weg als de tramweg van de ABT werden in een geleidelijke stijging omhoog gebracht. Rechts staat het café 'Het Veerhuis' van de familie Doggen. Op de gevel werd reclame gemaakt voor 'Wijnen van Gebroeders Boer', 'Shell Benzine - Motorolie' en 'Chevrolet Automobielen Ph. Crusio, Bergen op Zoom' (aan de Antwerpsestraat). Links staat een automobiel met het kenteken M-28014 en rechts een wagen van melkhandelaar J.J.H. Mathyi, wonend in de gemeente Steenbergen en Kruisland. Hij bezat al sinds 1912 het kenteken N-1489, dat destijds gebonden was aan de eigenaar en niet aan het voertuig. Van 1906 tot in 1950 was er een provinciale registratie van autokentekens. In Zeeland begon dat met een K en in Gelderland met een M. In de verte ligt het dorp Halsteren.
 
 
03. Gezicht op de halte Tholen van de ABT, gelegen aan De Eendracht op de oostelijke veersteiger. OIp de voorgrond (zuidzijde) ligt een oesterput (zie tekening verderop in dit beeldverhaal). De halte had slechts een eenvoudig wachthuisje (links in beeld). Rechts staat nog een loodsje bij de oesterput aan de noordzijde van de veersteiger.
 
 
04. De winterdienstregeling met ingang van 7 oktober 1928 liet elke dag tien trams per richting zien. Op zondag werd dat aantal beperkt tot slechts vijf, waar één in de late ochtend. Na de opening van de brug op 10 oktober 1928 zou er een nieuwe verschijnen, alleen is die nergens in een krant te vinden...! De rijtijd van elke tram is 22 minuten. Het omlopen bij de veersteiger vergde vier tot zes minuten. De tram van 10.18 uur naar Bergen op Zoom vertrok met een locomotief die eerder op de dag een goederentram naar de Tholense veersteiger had gebracht. De meeste trams die 's middags naar Bergen op Zoom reden, hadden vaak een locomotief die eerder een reizigerstram had aangebracht. Gedeelte uit een redactioneel bericht in De Ierseksche en Thoolsche Courant van 11 mei 1928.
 
 
05. De zomerdienstregeling met ingang van 15 mei 1933 liet ook elke dag tien trams per richting zien en op zondag zes trams. De rijtijd van elke tram was meestal 27 minuten, zowel heen als terug. Alleen de rit BoZ v. = 0.49 u. / Tholen a. = 10.11 u., en terug (Tholen v. = 10.15 u. / BoZ a. = 10.37 u. gebeurde in slechts 22 minuten per rit, met een 'omlooptijd' van vier minuten. In drie kwartier tijd was de tram dus heen en terug... ! Dienstregeling in Tramgids van 15 mei 1933.
 
Een kaartje naar Halsteren of Bergen op Zoom kocht je gewoon bij de conducteur in de tram. Vanwege het geringe aantal reizigers op dit traject bestond een tram vaak uit één vier-assig rijtuig 1e en 2e klasse (uit de serie 6 t/m 10), één twee-assig rijtuig 2e klasse (uit de serie 1 t/m 5) en een bagagewagen. Alleen de locomotief en het vier-assige rijtuig is op de bovenstaande foto te zien.
 
 
06. Gezicht vanaf het water op de halte Tholen van de ABT. Bij het wachthuisje staat een tram te wachten op reizigers naar Bergen op Zoom. Op de Kade staat een tram gereed. De locomotief is echter niet te zien, want die valt weg achter het wachthuisje. Achter deze locomotief (en wel te zien) hangt een vier-assig rijtuig 1e en 2e klasse (uit de serie 6 t/m 10), een twee-assig rijtuig 2e klasse (uit de serie 1 t/m 5) en tenslotte een bagagewagen.
 
 
07. Het is 4 augustus 1924. Die dag is koningin Wilhelmina met haar gevolg in de koninklijke trein vanaf Soestdijk naar Wouw gereisd, waarna zij de nacht in haar trein doorbracht. Vroeg in de volgende ochtend werd zij (en haar gevolg) in auto's naar Tholen gebracht, het begin van een vierdaags bezoek aan Zeeland. In Tholen wordt het gezelschap in vijf auto's over 'De Eendracht' gezet. Zowel de grote als de kleine pont zijn daarvoor nodig. Vanaf de vissersschepen (links in beeld) zingt het Gemengd Koor van Tholen als welkom het Zeeuwse volkslied. Wilhelmina zal in vier dagen tijd achtereenvolgens Tholen, Sint-Maartensdijk, Zierikzee, Brouwershaven, Goes, Terneuzen, Sluis, Middelburg en Vlissingen een bezoek brengen.
 
Komend vanaf West-Brabant wordt het gezin met haar gevolg per pont overgezet. Niet helemaal duidelijk zijn de kentekens H 13930 (links) en N 7414 (rechts) te onderscheiden. Het eerste is een in Zuid-Holland thuishorend kenteken en het tweede behoort toe aan de Keuringsdienst van Waren in 's-Hertogenbosch. Kennelijk werden bij zo'n gelegenheid her en der automobielen met chauffeur opgetrommeld.
Op de achtergrond is het wachthuisje van de ABT en de oesterloods te herkennen. Achter de staak van de vlaggenmast op de kleine pont is het café 'Het Veerhuis' van de familie Doggen te zien (zie foto helemaal boven). Foto S.J. Reijs, Amsterdam.
 
 
08. Nog een beeld van de overtocht van Koningin Wilhelmina op 4 augustus 1924. Zij is duidelijk in het wit te zien op de achterbank in de auto vooraan op de veerpont. De auto heeft het kenteken H-13930. Het bootje (TH 67) midden op het water is hetzelfde als dat wat op de foto hierboven nog juist links is te zien. Links op de achtergrond ligt het eindpunt van de ABT met wachthuisje.
 
 
09. Gezicht op de Eendracht met het stadje Tholen, het veer en de beide veerstoepen. Ansichtkaart uit collectie Zeeuws Archief, circa 1905 (MdbZA_316_111_181).
 
 
10. Gezicht op de Eendracht met het stadje Tholen, twee roeiboten en de beide veerstoepen, circa 1910. Bijna twintig jaar later lag er een stalen brug van bijna 100 meter lengte pal achter de beide witte panden, midden op de foto. Ansichtkaart uit collectie Zeeuws Archief (MdbZA_299_7457).
 
 
11. Gezicht op de Eendracht en het Thoolse veer met de kleine pont in de vaart. Op het dak van de grote boerderij uiterst rechts staat 'Zeeuwsche Voeder- en Kunstmesthandel' (en vervolgens de naam van de eigenaar, maar die is niet te lezen). Foto uit 'Zeeland in Beeld', circa 1920.
 
 
12. Gezicht op de Eendracht en het Thoolse veer met de grote pont in de vaart. Op het dak van de grote boerderij links staat 'Zeeuwsche Voeder- en Kunstmesthandel' (en vervolgens de naam van de eigenaar, maar die is niet te lezen). Ansichtkaart uit collectie Zeeuws Archief, circa 1920 (MdbZA_316_111_210).
 
 
13. Gezicht op de Eendracht en het stadje Tholen. De grote veerpont is in de vaart en de opritten van de brug zijn op 17 september 1927 in aanbouw. Fraai is het nog steeds bestaande rijtje huizen aan de Wal te zien, aan de hand waarvan de situaties vóór en na de bouw van de brug zijn te zien. De al uit de Middeleeuwen daterende kerk en het stadhuis van Tholen zijn de blikvangers vanaf de oostelijke oever van de Eendracht. Foto uit collectie Zeeuws Archief, 17 september 1927 (MdbZA_296_1175-1).
 
Op 20 juni 1927, om elf uur ’s morgens, had op het gemeentehuis in Tholen de aanbesteding plaats voor het maken van een brug over ‘De Eendracht’ naar het ontwerp van Ir. G. Kuypers te Amsterdam. Aanvankelijk was voor de brug en aanpalende werken een bedrag van fl. 475.000,-- uitgetrokken. Dat bleek onvoldoende, zodat later bezuinigingen op de plannen en her-aanbestedingen op kosten van de gemeente plaatsvonden.
 
 
14. De heiwerkzaamheden voor de bouw van het landhoofd aan de westzijde van de brug over de Eendracht bij Tholen zijn op 4 oktober 1927 in volle gang. Foto uit collectie Zeeuws Archief, 4 oktober 1927 (MdbZA_296_1175-2).
 
 
15. Na de fundering op palen begint het storten van beton aan het oostzijde van de brug over de Eendracht bij Tholen. Op de achtergrond staan de huizen aan de Wal. Foto uit collectie Zeeuws Archief, 7 februari 1928 (MdbZA_296_1175-3).
 
Op 6 februari 1928 berichtte de Roosendaalse krant 'De Grondwet', dat het werk aan de brug over de Eendracht bij Tholen opschoot. Aan Brabantse zijde was het heien inmiddels gereed en het storten van beton voor de hoofdpijler zou weldra beginnen. Aan Thoolse zijde werd het heien voor de pijlervoet met meer kracht voortgezet.
 
Op 2 april 1928 lag het werk aan de brug te Tholen al een week stil. 'De Grondwet' wist te melden dat de aannemer een procedure tegen de gemeente Tholen had aangespannen. Inmiddels werd het werk aan de Zeeuwse oever tegen vernielingen door de politie bewaakt. ‘Wij vernemen, dat het werk zo buitengewoon is tegengevallen dat de aannemer het voor de aangenomen som onmogelijk kan uitvoeren', aldus de Roosendaalse krant.
 
En op 26 april 1928:
‘Aan de brug over de Eendracht wordt thans druk gewerkt. In de stad Tholen zijn reeds vele panden geheel of gedeeltelijk gesloopt, de bedding der straten aangelegd en opgehoogd, terwijl de fundamenten voor de zware brug ook vorderen. Aan de Brabantse oever worden door de Stoomtram Antwerpen - Bergen op Zoom - Tholen dagelijks vanuit Halsteren aangebracht niet minder dan veertig à vijftig wagons zand, van de tweeduizend welke aldaar spoedigst voor de ophoging nodig zijn.’
 
En op 7 mei 1928 onder het kopje: Het werk stagneert door geschillen:
'Het werk aan de brug over de Eendracht, dat Tholen met de vaste wal van Noord-Brabant verbindt, ligt nu al drie weken stil door een geschil tussen de ingenieur en de aannemer van de betonwerken. Men vreest dat, als er niet spoedig een oplossing komt, er grote schade aan het werk ontstaat. De vraag is wie die schade zal dragen en ook of de brug nog dit jaar gereedkomt. Verder schijnt er voor de wapening van het betonwerk een misrekening van ruim 30.000 kilo ijzer à 13 cent per kilo te zijn gemaakt. Ook was het ijzerwerk van de pijler aan de Brabantse kant zodanig aangebracht, dat de brug nooit op haar plaats kon komen. In elk geval is dit ijzer weer ‘met een steekvlam’ weggewerkt. Inmiddels wordt er gewerkt aan de weg vanaf de Brabantse kant naar de brug. In de gemeente Tholen is men bezig met het afbreken van huizen en het aanleggen van nieuwe straten.'
‘Maar als het gerucht juist is, dat ook oneenigheid bestaat tusschen den ingenieur en de uitvoerders van het werk voor de brug zelve, dan is de onrust in de gemeente en op het eiland wel te begrijpen en vraagt men zich af of het geen tijd wordt, dat de autoriteiten in dezen zich eens duidelijk uitspreken over den stand van zaken.’
De krant eindigde met het bericht: 'De gemeenteraad van Tholen behandelde het stilliggen van het werk aan den bouw van de brug over de Eendracht. Nadat ruim twee uur met gesloten deuren was vergaderd, besloot de raad het werk verder in eigen beheer uit te voeren.'
 
 
16. Nadat de gemeente Tholen het werk in eigen beheer had genomen, verschenen in de regionale dagbladen advertenties voor het werven van werkvolk. Advertentie in 'De Grondwet' en 'Dagblad voor Noord-Brabant' van 30 juni 1928.
 
Op 5 juli 1928 stond in het 'Dagblad voor Noord-Brabant', liet uitvoerder C. van Gool zich in een ingezonden stuk behoorlijk negatief uit over de gang van de zaken rond de bouw. Niet voor niets stond er boven: 'Buiten verantwoordelijkheid van de redactie'.
 
 
17. Gezicht op de Eendracht bij Tholen met links het brughoofd op de West-Brabantse oever voor de brug over de Eendracht bij Tholen, 17-07-1928. Foto uit collectie Zeeuws Archief, 17 juli 1928 (MdbZA_296_1175-4).
 
Op 7 augustus 1928 berichtte 'De Grondwet' onder het kopje: De brug over 'De Eendracht': 'De brug, bestemd voor de verbinding van Noord-Brabant met Tholen, Zeeland, over De Eendracht, kon tot dusver nog niet vervoerd worden. Wel lag het gevaarte alreeds op de houten pijlers nabij de werkplaatsen der fa. Kloos en Zn. te Kinderdijk en waren de zandbakken reeds onder gevaren, doch de waterstand was nog niet zoo gunstig dat de brug van de pijlers kon worden gelicht. Men hoopte evenwel, dat heden morgen bij opkomend water, de brug op de zandbakken gesteld zou kunnen worden om dan vandaag nog den tocht naar Tholen aan te vangen.'
 
Inderdaad lukte het plan op 7 en 8 augustus 1928 met een overnachting in de haven van Moerdijk. Vooraan hadden de sleepboten 'Stormvogel' en 'Adelaar' vastgemaakt en achteraan de 'Johanna' en 'Johan de Wit'.
 
 
18. De bijna 100 meter lange overspanning (13 meter hoog en 670 ton zwaar) voor de brug over de Eendracht bij Tholen is onderweg, ergens tussen Dordrecht en Tholen. Foto uit collectie Zeeuws Archief, 8 augustus 1928 (MdbZA_296_1175-5).
 
Op 8 augustus 1928 was het de grote dag dat het brugdeel in Tholen aankwam. Onder de kopjes: 'PROVINCIAAL NIEUWS', 'De brug over de Eendracht' en 'Van Kinderdijk naar Tholen' bracht de Roosendaalse 'De Grondwet' een uitgebreid verslag van de tocht:
 
Nadat men op de werf van de firma Kloos en Zonen te Kinderdijk Zaterdag j.l. was gereed gekomen met het plaatsen van de twee bruggen voor Tholen op de speciaal daartoe in de rivier geheide pijlers, heeft men gisteren het circa 700 ton wegende gevaarte op een viertal, twee aan twee, naast elkaar liggende, zandbakken geplaatst. Zooals men weet wordt de brug op deze bakken in haar geheel naar Tholen gesleept.
Wegens den Oostenwind der laatste dagen en den daardoor lagen waterstand kon men aanvankelijk de brug niet op de zandbakken plaatsen, daar deze bij hoog water het gevaarte niet zouden kunnen lichten. Gistermorgen te circa kwart voor tien echter is men gereed gekomen met het plaatsen van de brug op de bakken en momenteel bevindt het geheele gevaarte zich drijvende.
Voor een en ander is men gistermorgen tegen het aanbreken van den dag reeds begonnen met de zandbakken onder de brug te brengen en de ruimte tusschen brug en bakken met ijzeren staven en houtblokken op te vullen. Langzamerhand werd het water hooger en hooger en zakten de bakken dieper en dieper weg, totdat te circa 9 uur de brug aan den Zuidelijken kant vrij kwam.
Aan de Noordelijken zijde vlotte het aanvankelijk niet en bleef de brug aan den kant, waar zich de voetbrug aan de buitenzijde bevindt (de brug is n.l. aan beide zijden van haar lengtens niet even zwaar) op den Noordelijken pijler liggen.
Daar het water toen reeds zijn hoogsten stand had bereikt - het was toen circa 1,69 M. gestegen - heeft de sleepboot ”Johanna” van De Wit’s Bergings- en Transportbedrijf, die het geheel een eindje van den wal af zou sleepen, in de aan de Zuidzijde liggende zandbak tegen het punt, waar de brug nog vast zat, ongeveer 20 ton water gepompt, waardoor de brug, na het wegslaan van nog eenige tusschen brug en pijler liggende houtblokken, vrijkwam. Het was toen even half tien.
Het gevaarte is hierna ongeveer 30 Meter uit den wal in de rivier voor anker gelegd. Gisternamiddag te 4 uur zou men de brug gaan verslepen, welk karweitje door een viertal sleepbooten van de N.V. De Wit's Bergings- en Transportbedrijf te Rotterdam, zou geschieden.
Het lag hierbij in de bedoeling om de brug bij wassend water door de spoorbrug over de Oude Maas bij Dordt te doen varen, terwijl men daarna in de zeehaven van Dordrecht voor anker zou gaan. Hedenochtend bij het aanbreken van den dag hoopte men de reis voort te zetten.

(Wordt vervolgd)
 
 
19. De bijna 100 meter lange overspanning voor de brug over de Eendracht bij Tholen is op de plaats van bestemming aangekomen. Het publiek is uitgelopen om het tafereel te aanschouwen, 8 augustus 1928. Gezicht vanaf het noordoosten op de brug met de kerk en huizen aan de Wal op de achtergrond. Heel wat mensen zijn uitgelopen om het tafereel te aanschouwen. Foto uit 1928.
 
Uiterst links staan twee vrachtauto's. Die met het kenteken N 11425 stond sinds 1923 op naam van H.A.H. de Bruijn, Bergen op Zoom, wonend aan de Antwerpsestraat 25. Het kenteken K 5778 behoorde toe aan de firma Weduwe Kegge in Tholen.
 
Vervolg van het verslag van de tocht van de brug vanuit Kinderdijk naar Tholen:
 
Het gevaarte steekt bijna 18 M. boven den waterspiegel uit. De complete brug welke het eiland Tholen met den vasten Noord-Brabantschen wal moet verbinden, bestaat uit landhoofden en pijlers van gewapend beton, uit enkele kleinere spanningen van dit materiaal, en voorts uit de genoemde ijzeren overspanning, wier hoofdliggers in vorm afwijken van de tot dusver in Nederland gebouwde groote ijzeren bruggen. De hoogte neemt zooals gebruikelijk toe naar het midden van brug, de bovenrand is echter niet boogvormig, doch bestaat uit vijf rechte gedeelten, waardoor een slank geheel wordt verkregen. Haar vrije spanning van 100 M. wordt slechts bij een enkele brugoverspanning in Nederland overtroffen.
Ze is ingericht voor zwaar rij- en voor stoomtramverkeer. De stoomtram uit Bergen op Zoom wordt dan ook tot de kom van de gemeente Tholen doorgetrokken.
Voorts is er rekening mede gehouden, dat de bovenbouw der brug zonder al te groote kosten versterkt kan worden dienste van een lokaalspoorweg, welke Tholen met Westelijk Noord-Brabant zou verbinden. Haar onderbouw is daarvoor reeds berekend.
Nader wordt omtrent de versleeping gemeld: Toen het gevaarte vanaf zijn plaats was gesleept, vertrok men te circa half in de richting van Dordrecht. Voorop de sleepbooten „Stormvogel" en „Adelaar", achter de „Johanna” en „Johan de Wit”. Het geheel stond onder leiding van den heer N. de Wit Jr.
 

Onder groote belangstelling aan den wal ging het met een gangetje van pl.m. 6 à 8 Kilometer door de Noord, waar het tij nagenoeg tot stilstand kwam. Een eindje voor het convooi voer de „Noord" een politievaartuig van den Rijkswaterstaat met de roode vlag in top om de tegemoetvarende booten te waarschuwen vaart te minderen, ter voorkoming van ongelukken door sterken golfslag.
Na een half uur kwam de Dordtsche toren in zicht. Te circa half zes ging het convooi met een schielijken zwaai van uit de Noord, de Oude Maas op.
Nu begaf zich aan boord van de „Adelaar" de heer A. de Visser, assistent-havenmeester van Dordrecht, die den sleep met het oog op ligplaats kiezen in de Dordtsche zeehaven begeleidde.
Langzaam maar zeker naderde het convooi de spoorbrug over de Oude Maas. Met de trossen op nauwelijks 10 Meter, de sleepbooten bijna onder de van voren en van achteren buiten de zandbakken uitstekende brug ging men met het 13 M. breede gevaarte op de doorvaartopening der spoorbrug aan, die slechts 18 ½ M. breed is. Zonder maar een oogenblik van wachten, werd deze brug te 6.05 gepasseerd. Een en ander geschiedde natuurlijk onder groote belangstelling vanaf den Dordtschen wal.
Na dit keurig staaltje van sleepkunst, waarbij de brug zoo nauwkeurig door de opening voer, alsof zij op midden in de doorvaartruimte gelegde rails liep, werd weldra de Dordtsche Kil ingevaren. Nog eenige honderden meters en de zeehaven was bereikt.
Te kwart voor zeven werd de brug achteruit in de haven gevaren, aan twee boeien gemeerd, om hedenochtend te zes uur weer te worden weggesleept. De sleepbooten gingen hier ook voor anker behalve de „Johan de Wit", die ons te ruim half acht veilig te Dordrecht aan wal zette.
Men hoopt hedenavond voor het donker nog Tholen te bereiken, waar de zaak dan, wachtend op een hoogtij, om de brug op hare plaats te zetten, weer voor anker zal gaan. (Slot)
 
 
20. Gezicht vanuit het noordoosten op de enkele weken eerder geplaatste overspanning voor de brug over de Eendracht bij Tholen. Inmiddels is het september 1928. Op de achtergrond rijzen de torens van het stadhuis en de kerk op. Voor het aanleggen van de taluds naar en van de brug had de ABT in totaal 2000 tramwagens met zand aangebracht. Dat kwam neer op dagelijks zo'n 40 à 50 wagens. Foto uit collectie Zeeuws Archief (MdbZA_296_1175-8).
 
 
21. Gezicht op de Eendracht en het stadje Tholen met de grote veerpont in de vaart. Een jaar eerder was de bouw van de brug begonnen en op 10 oktober 1928 zou de officiele opening zijn. De brug is nagenoeg gereed, alleen het wegdek met rails voor de ABT is nog in aanleg. Het linkerdeel van deze foto sluit naadloos aan op het rechterdeel van een eerdere afbeelding met het rijtje huizen aan de Wal en de veerpont. Foto uit collectie Zeeuws Archief, september 1928 (Familie Wagtho, MdbZA_316_111-199).
 
 
22. Gezicht op de nieuwe brug met de grote veerpont nog in de vaart. Dat zal niet lang meer duren, want de brug is nagenoeg voltooid. Foto uit collectie Zeeuws Archief, september 1928 (Familie Wagtho, MdbZA_316_111-200).
 
 
23. Gezicht op de nieuwe brug met wapperende vlaggen, gereed voor de officiele opening op 10 oktober 1928. Foto uit collectie Zeeuws Archief, september 1928 (Familie Wagtho, MdbZA_316_111-203).
 
 
24. Genodigden tijdens de officiele opening van de brug over de Eendracht bij Tholen, 10 oktober 1928. Vele autoriteiten, waaronder de Minister van Waterstaat, waren daarbij aanwezig. 's Avonds was er een groots vuurwerk op kosten van de middenstand. Vanuit de raad was er echter geen enkel initiatief gekomen, want tot tweemaal toe staakten de stemmen (8 - 8).
De burgemeester had zich echter niet uit het veld laten slaan en gezorgd voor allerlei festiviteiten en zelfs een tentoonstelling over vervoer. Uiteindelijk kostte de brug zo'n fl. 600.000,--, waaruit bleek dat de gemeente er alleszins aan gelegen was zo snel mogelijk over goede verbindingen met de buitenwereld te willen beschikken. Dat de investeringen geen windeieren opleverden, blijkt wel uit het feit dat de opbrengst van het bruggeld in de eerste weken na de opening gemiddeld fl. 1000,-- per week bedroeg.
Foto uit collectie Zeeuws Archief (MdbZA_296_1175-6).
 
 
25. Genodigden op de grote veerpont en het publiek op de brug tijdens de officiele opening van de brug over de Eendracht bij Tholen, 10 oktober 1928. (MdbZA_296_1175-7). De 'fotopers' (links) staat op gepaste afstand van de hoogwaardigheidsbekleders. Ergens in de massa op de pont staat de Minister van Waterstaat.
 
 
26. Na de opening van de brug werd de Minister van Waterstaat (en de pers) een koffiemaaltijd aangeboden en een autotocht op het eiland, zie verder een klein gedeelte (hierboven) van het verslag in het 'Dagblad van Noord-Brabant' van 10 oktober 1928.
 
 
27. Temidden van vele Tholenaars passeerde op 10 oktober 1928 de eerste tram over de nieuwe brug uit Halsteren en terug. De foto is gemaakt op de terugreis. Helaas is het aantal rijtuigen van de tram (met rijtuig 9 achteraan) niet te zien, wel de massaal uitgelopen bevolking die een mooi plaatsje op de brug heeft ingenomen. Foto, collectie Beeldbank Tholen.
 
 
28. Een stoomtram van de ABT rijdt over de brug naar Tholen. Vermoedelijk bestaat de tram uit slechts twee vier-assige rijtuigen 1e en 2e klasse achter de locomotief. Hoewel de ABT had gehoopt op meer vervoer tussen Bergen op Zoom en Tholen, bracht de snelle opkomst van de autobus en de vrachtauto haar al snel in de problemen. Foto Firma J. Torbijn (1913-1973), Goes, collectie Zeeuws Archief (MdbZA_664_THO-47).
 
 
29. De voorgaande foto werd zelfs gebruikt voor een ansichtkaart, hoewel de brug en de tram de ruimte moest delen met een 'schoon' Zeeuws meisje.
 
 
30. Een stoomtram van de ABT rijdt de brug af, op weg naar het eindpunt aan de Eendrachtsweg in het centrum van Tholen. De tram bestaat uit een locomotief (series ABT 11-13, 16-18), een wagen voor bagage- en bestelgoed, twee vier-assige rijtuigen 1e en 2e klasse en een lage bakwagen. Links staat het eerste huis aan de Wal. Foto uit circa 1930, collectie Beeldbank Tholen.
 
 
31. Een stoomtram van de ABT staat gereed op het beginpunt aan de Eendrachtsweg in het centrum van Tholen. De tram bestaat uit een locomotief (uit de serie 11-13, 16-18), een gesloten goederenwagen (die juist wordt geladen), een vier-assig rijtuig 1e en 2e klasse en een bagagewagen met de conducteur op het balkon. Links is nog juist het wachtlokaal voor de tram te zien. Foto uit circa 1930, collectie Beeldbank Tholen. Op het dak van de bagagewagen wordt reclame gemaakt voor het tabak van 'Turmac'.
 
 
32. Al vrij kort na vertrek bedwingt een stoomtram van de ABT de helling naar de brug. Het is dezelfde tram als op het vorige plaatje. Deze bestaat uit een locomotief (series ABT 11-13, 16-18), een gesloten goederenwagen, een vier-assig rijtuig 1e en 2e klasse en een post-/bagagewagen. Links wordt de tram ingehaald door een vrachtwagen met het kenteken K-149. Dat behoort toe aan koopman (in landbouwproducten), hotel- en stalhouder Gerard Polderman (1870-1939) uit Sint-Maartensdijk.
Bron: www.kentekenzeeland.nl. Foto uit circa 1930, collectie Beeldbank Tholen.